Το τόξο του Τζίνμου

 

Σύμφωνα με τον ιδρυτικό μύθο των Ιαπώνων, ο Τζίνμου ή Τζίμμου ήταν ο πρώτος αυτοκράτορας της Ιαπωνίας, με την ενθρόνισή του να χρονολογείται περίπου στο 660 π.Χ. Η ιαπωνική μυθολογία τον θέλει απόγονο της θεάς του ήλιου Αματεράσου και του θεού της καταιγίδας Σουσάνου. Στη σύγχρονη Ιαπωνία, η ενθρόνισή του τιμάται ως Ημέρα Ίδρυσης του Έθνους στις 11 Φεβρουαρίου και είναι εθνική εορτή.

Παρά το γεγονός ότι ο πρώτος  - ιστορικά - αυτοκράτορας είναι ο Κινμέι ή Κιμμέι, ο Τζίνμου παραμένει στην συλλογική συνείδηση των Ιαπώνων ο πρώτος τους αυτοκράτορας και μάλιστα, στην προπολεμική Ιαπωνία, η δημόσια αμφισβήτηση της ιστορικότητάς του ή της αρχαιότητας του ιαπωνικού θρόνου θα μπορούσε να οδηγήσει κάποιον στη φυλακή ή ακόμη χειρότερα…

Η εικονογραφική αναπαράσταση που μοιράζομαι μαζί σας, φιλοτεχνήθηκε από τον γνωστό Ιάπωνα καλλιτέχνη του 19ου αιώνα Τσουκιόκα Γιοσιτόσι ο οποίος υπήρξε δεξιοτέχνης στη ζωγραφική και πιθανόν, ο τελευταίος μεγάλος της λεγόμενης ουκίγιο-ε ξυλογραφίας (της χαρακτηριστικής ιαπωνικής χαρακτικής δηλαδή που όλοι λίγο ή πολύ γνωρίζουμε). 

Ο γενειοφόρος αυτοκράτορας Τζίνμου απεικονίζεται να ατενίζει προς τα ανατολικά (σύμφωνα με τον μύθο) με το εμβληματικό μακρύ τόξο του, πάνω στο οποίο στέκεται ένα άγριο πτηνό και χωρικούς τριγύρω του να λούζονται στην λάμψη που εκπέμπει η μορφή του.

Παρενθετικά, ουκίγιο-ε σημαίνει «εικόνες του επιπλέοντος κόσμου» και προσομοιάζει ηχητικά με την έκφραση «θλιβερός κόσμος» αποδίδοντας έτσι δραματικά - μέσω της τέχνης, την προσωρινότητα και την ματαιότητα των πάντων καθώς, όλα αντιμετωπίζονται κι ερμηνεύονται μέσα από την εσχατολογική διάσταση της βουδιστικής θεολογίας που θέλει τον θάνατο και την ανάσταση (παράδοση Ζεν) να λυτρώνουν τον άνθρωπο. Τώρα, ίσως να καταλαβαίνετε γιατί η τελετουργική αυτοκτονία στην Ιαπωνία είχε τόση μεγάλη βαρύτητα και σημασία…

Ας σταθούμε για λίγο στο τόξο. Μία πρόχειρη αναζήτηση στο διαδίκτυο θα σας βγάλει πλήθος αναλύσεων του συμβολισμού του. Για την οικονομία του κειμένου, ας μείνουμε στο εξής: Με την πάροδο του χρόνου, από το προϊστορικό και το ιστορικό παρελθόν ως τις μέρες μας, θα αποδοθούν σε αυτό σχεδόν θεϊκές ιδιότητες και θα καταστεί σύμβολο δύναμης, ανδρείας αλλά και μέσο εξωτερίκευσης ανθρώπινων συναισθημάτων.

Αν και δεν είναι ευρέως γνωστό, ο ελληνικός και ο ιαπωνικός πολιτισμός έχουν πολλά κοινά γνωρίσματα και οι συμβολισμοί, αρκετά συχνά, ερμηνεύονται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο καταλήγοντας έτσι σε διδάγματα και πεποιθήσεις που δεν απέχουν μεταξύ τους.

Στην ελληνική μυθολογία, ιστορία και παράδοση οι πιο γνωστοί σε όλους μας τοξότες είναι ο Οδυσσέας και ο Φιλοκτήτης. Για όσους ενδιαφέρονται γι’ αυτά τα ζητήματα, ίσως το τόξο του Τζίνμου να δώσει το ερέθισμα για μία εκ νέου ανάγνωση κι επαναξιολόγηση της ομηρικής μας παράδοσης.