Ελευθερία - Ισότης - Αδελφότης: Σύνθημα ή όραμα;

 

Πόση δύναμη κρύβουν αυτές οι τρεις λέξεις μέσα τους και ποιά η αξία τους σήμερα;

Για τους περισσότερους από εμάς το αίτημα περί ελευθερίας, ισότητας και αδελφοσύνης είναι συνυφασμένο με την Γαλλική Επανάσταση του 1789 η οποία, αναμφισβήτητα άλλαξε την ροή της νεώτερης Ευρωπαϊκής και παγκόσμιας Ιστορίας.

Για την ιστορική αλήθεια, ακούγεται για πρώτη φορά από την βροντερή φωνή των καταπιεσμένων κι αδικημένων χωρικών της Αγγλίας, περίπου 400 χρόνια νωρίτερα. Η επανάσταση των χωρικών του 1381 είναι η πρώτη πράξη διεκδίκησης κοινωνικής και πολιτικής δικαιοσύνης στον ευρωπαϊκό χώρο και δεν είναι τυχαίο - για τους γνωρίζοντες - πως το τρίπτυχο αυτό επικαιροποιήθηκε στα χρόνια της Γαλλικής Επανάστασης - κι όπου αλλού στη συνέχεια και με τις όποιες γνωστές παραλλαγές, σηματοδοτώντας έτσι κάθε νίκη των λαϊκών και δημοκρατικών δυνάμεων απέναντι σε κάθε μορφή τυραννίας.

Όμως, δεν έχει και τόση σημασία το πότε ειπώθηκε ή από ποιους. Σημασία έχει ότι ειπώθηκε κι έκτοτε η Ευρώπη δεν θα ήταν ποτέ ξανά η ίδια. Το σύγχρονο αστικό κοινοβουλευτικό κράτος, με την όποια του ατέλεια και με τα όποια προβλήματά του, θεμελιώθηκε πάνω στα όνειρα και τις ελπίδες των καταφρονεμένων και στο αίμα τους, που χύθηκε στους δρόμους του Παρισιού και των υπόλοιπων αστικών κέντρων της χώρας κι αν σήμερα, πολλοί είναι εκείνοι που αμφισβητούν την αξία της Γαλλικής Επανάστασης, την αμφισβητούν διότι - ξεκάθαρα - ούτε η ελευθερία βολεύει, ούτε η ισότητα είναι επιθυμητή, ούτε κι η αδελφοσύνη συγκινεί. Και δεν βολεύουν και δεν συγκινούν επειδή ελευθερία, ισότητα κι αδελφότητα, σημαίνει περιορισμό του εγώ! Σημαίνει αγάπη, σεβασμό κι αποδοχή του διπλανού μας ως εαυτόν άνευ όρων και προϋποθέσεων· όμως, με τον διπλανό μας δεν είμαστε ίσοι κι όμοιοι...

Όσοι πιστεύουμε στην ελευθερία, την ισότητα και την αδελφότητα μεταξύ των ανθρώπων, νομίζουμε πως με την Γαλλική Επανάσταση και την κάθε επανάσταση, επετεύχθη ξανά και ξανά ένας μεγάλος άθλος. Η πραγματικότητα όμως μάς απογοητεύει οικτρά. Και η μεγαλύτερη απογοήτευση έρχεται από εκείνους που φοιτούν στις τάξεις του δικαίου!

Εξαιτίας τους δεν απολαμβάνουμε πραγματική ελευθερία. Εξαιτίας τους η ισότητα, η ισονομία και η ισοπολιτεία δηλαδή είναι διαπραγματεύσιμη κι εξαιτίας τους η αδελφοσύνη κοστολογείται ανάλογα, ως εμπόρευμα. 

Ναι, η Γαλλική Επανάσταση και κάθε επανάσταση, όπου γης, επέτυχε κάτι το minimum κι αυτό είναι άξιο προσοχής και σεβασμού. Όμως, η διαχείριση αυτού του minimum δεν απέφερε τους ίδιους καρπούς για όλους.

Σε ό,τι μας αφορά, η Ευρώπη ως σύστημα κανόνων, στόχων και πολιτικών διακυβέρνησης φαίνεται πως αργά αλλά σταθερά γυρίζει πίσω στον χρόνο αλλοιώνοντας και καταργώντας κάθε ατομικό και συλλογικό δικαίωμα. Αυτή η Ευρώπη δεν έχει καμία σχέση με την Ευρώπη που οραματίστηκαν πνεύματα ελεύθερα και δημιουργικά και τώρα τιμωρούνται γι’ αυτό τους το θράσος!

Αποτύχαμε να διαχειριστούμε την κληρονομιά μας και την χάνουμε... σε φόρους...με τόκους, με πρόφαση τη δημόσια υγεία και την ασφάλεια… με πιστοποιητικά, με bonus και δωροδοκίες.

Την ζωή μας την ορίζουν εκείνοι που μισούν τον άνθρωπο και χρέος μας είναι να τους ανατρέψουμε. Γι’ ακόμη μία φορά.